هر چقدر که صندلی شما در محل کار راحت و یا در اصطلاح ارگونومیک باشد، اگر از آن درست استفاده نکنید، عوارض بدی ممکن است برای بدنتان اتفاق بیفتد.
آدمی سال‌ها تجربه کرد تا بفهمد چه چیزی برای نشستن مناسب‌تر است. پس از آن هم سال‌ها آزمایش کرد تا بداند که درست نشستن چگونه است.
در منزل، محیط کار، خیابان، پارک، سینما و همه جا شما برای نشستن به این وسیله نیاز دارید.
صندلی یکی از لوازمی است که باید در طراحی و ساخت آن حتما استانداردها و نکات ایمنی و حفاظتی رعایت شود.
اگر این استانداردها و نکات ایمنی رعایت نشود، باعث ایجاد امراضی از قبیل: کمردرد، پادرد و ناراحتی‌های عضلانی و اختلال در سلامتی جسمی می‌شود.
صندلی اداری
یک صندلی اداری مناسب باید به گونه‌ای باشد که چهار ناحیه ستون فقرات (گردن، پشت، کمر و دنبالچه) را پوشش دهد.
انسان به طور متوسط هنگام نشستن در طول یک ساعت، 53 بار بالاتنه خود را حرکت می‌دهد که نزدیک به 28 درصد این حرکات شامل تکیه دادن و چرخیدن می‌شود.
اغلب صندلی‌های اداری به واسطه بی‌حرکت بودن تکیه‌گاه و نشیمنگاه به شخص اجازه نمی‌دهند که به راحتی بالاتنه خود را در وضعیتی که تمایل دارد حرکت دهد. برای حل این مشکل کاربر از پشتی صندلی فاصله می‌گیرد که در نتیجه حمایت پشتی صندلی را از دست می‌دهد.
از طرفی بیشتر صندلی‌های کاری، تمام مناطق چهارگانه ستون فقرات را به طور یکسان پوشش نمی‌دهند.
تغییر وضعیت بدن در حالت نشسته توسط مفاصل لگن و ران، زانو و مچ پا صورت می‌گیرد.
یک صندلی کاری ایده‌آل می‌بایست امکان حرکت مناسب این مفاصل را فراهم کند.
مشخصات یک صندلی اداری مناسب
- تنظیم پشتی صندلی و چگونگی قرار گرفتن مهره ها روی آن از مهمترین عوامل است.
- قسمت میانی صندلی نباید گردش خون در پاها به خصوص در زانوها را دچار اختلال کند و خون در زانو ها جمع شود.
- آرنج ها نیز باید به صورت 8 از شانه ها فاصله داشته باشد.
- پشتی صندلی شما باید از انواع فنری باشد.
- یک صندلی خوب اداری باید تکیه‌گاهی مطمئن و راحت برای بدن شما ایجاد کند که برای انجام وظایفتان مناسب باشد.
- گردش خون به سمت اعضای پایین‌تر بدن، نباید قطع شود.
- حفظ یا تغییر وضعیت به آسانی صورت گیرد.
- تکیه‌گاهی برای ستون فقرات داشته باشد.
- سطح آن، اصطکاک لازم را برای جلوگیری از لغزش و سرخوردگی داشته باشد.
- رطوبت‌پذیر باشد.
- دسته صندلی نیز می‌تواند ماهیچه‌های گردن و شانه را محافظت کند و به‌عنوان تکیه‌گاهی برای بلند شدن، مورد استفاده قرار گیرد.
نشیمنگاه صندلی
هنگام نشستن روی یک سطح، نشیمنگاه آدمی در تماس مستقیم با سطح قرار می‌گیرد.
بهترین حالت برای نشستن، حالتی است که نیروی وزن آدمی در بیشترین سطح پخش شود.
پس اگر برای مدت زیادی می‌نشینید، صندلی‌ای را برگزینید که نشیمنگاه آن تا اندازه زیاد با فرم نشیمنگاه آدمی هماهنگ شده باشد.
ارتفاع صندلی
نشیمنگاه آدمی همه وزن آدمی را هنگام نشستن روی صندلی تحمل نمی‌کند. بخشی از پشت و همچنین پاها در این کار کمک می‌کنند.
از این‌رو ارتفاع نشیمنگاه یک صندلی اهمیت بسیار می‌یابد.
در واقع صندلی نه باید خیلی بلند باشد نه خیلی کوتاه.
اگر بیش از حد بلند باشد، به قسمت‌های درونی زانو فشار وارد می‌شود و در حالی‌که هیچ وزنی روی پاهای شما نیست، قسمت‌های دیگری از بدنتان تحت فشار زیادی قرار دارند.
در مقابل، صندلی بسیار کوتاه هم، سنگینی را بر روی استخوان‌های نشیمنگاه می‌اندازد.
پس ارتفاع یک صندلی مناسب برای محل کار، باید قابل تنظیم باشد.
شما هم هنگامی که روی صندلی می‌نشینید، باید ارتفاع صندلی را به نسبت قد خود، تنظیم کنید.
ارتفاع مناسب در یک نشستن معمولی آن است که کف پاها به خوبی روی زمین قرار گیرند.
عمق صندلی
عمق نشیمنگاه صندلی هم تاثیری بسیار و مستقیم بر آسایش آدمی در نشستن دارد.
اگر عمق صندلی زیاد باشد، لبه نشیمنگاه آزاردهنده خواهد بود.
اگر هم عمق نشیمنگاه کم باشد، آدمی برای جبران یا جلوگیری از افتادن، فشار فراوانی بر پشت و زانوها می‌آورد.
پشتی صندلی
می‌تواند به تقسیم سنگینی شما کمک زیادی کند، چرا که برای بخشی از بدن تکیه‌گاه می‌شود و از این طریق، فشار بر قسمت‌های دیگر را کاهش می‌دهد.
انواع پشتی های صندلی
- کوتاه‌‌تر هستند و تنها از ناحیه کمر محافظت می‌کنند.
- کمی بلندترند و شانه‌ها را نیز می‌پوشانند که باعث می‌شود کمی از وزن نیز بر روی این ناحیه از بدن بیفتد، به جای اینکه تمام آن بر روی کمر باشد.
- برای سر نیز یک پشتی قرار داده شده است که از دردهای ناحیه گردن جلوگیری می‌کند.
صندلی خانم و یا آقا؟
طراحی صندلی باید برای زنان و مردان متفاوت باشد، چرا که ارگونومی بدن آنان با هم متفاوت است.
خانمها در هنگام انتخاب و استفاده از صندلی به اندازه آن توجه کنند.
صندلی مورد استفاده آنان، باید سبک باشد و رویه آن عرق نکند.
ضمن اینکه استفاده از پشتی صندلی و چرخ‌دار بودن آن برای خانم‌های باردار ضروری است.
عوارض استفاده نادرست از صندلی
هر چقدر که صندلی شما در محل کار راحت و یا در اصطلاح ارگونومیک باشد، اگر از آن درست استفاده نکنید، عوارض بدی ممکن است برای بدنتان اتفاق بیفتد.
- اگر بدن خود را بیش از حد به جلو خم کرده باشید، مشکلاتی چون احساس درد در ناحیه گردن و کمر آزارتان می‌دهد.
- نشستن بر روی لبه صندلی، می‌تواند تا حد زیادی فشار بر دیسک کمر را افزایش دهد.
- اگر به مدت طولانی، به صورت ثابت بر روی صندلی بنشینید، ممکن است با مشکلاتی مانند خستگی زودرس، درد و ضعف عضلات گردن، از بین رفتن تناسب اندام، کاهش گردش خون، کاهش راندمان قلب و ریه و مشکلات گوارشی مواجه شوید.
- مفاصل بدن به‌ویژه لگن، ران، زانو و آرنج شما نیز در صورت نشستن طولانی مدت، ممکن است صدمه ببینند.
درست نشستن بر صندلی
- بر روی صندلی صاف بنشیند.
- پاهای خود را در وضعیتی قرار دهید که به صورت کامل بر روی زمین قرار داشته باشند.
- برای اینکه کمترین فشار به مفصل ران و زانو وارد شود، نیز ران و ساق پا را در زاویه 90 درجه قرار دهید.
- در صورتی که نمی‌توانید ارتفاع صندلی خود را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که پاهای شما به زمین برسند یا به طور کلی صندلی قابلیت تنظیم ندارد، از زیرپایی استفاده کنید.
صندلی مدرسه
استفاده از صندلی آموزشی غیراستاندارد، باعث ایجاد اثرات زیانبار در دانش آموز می‌شود، از قبیل: عدم تمرکز ذهنی، ایجاد خستگی، کاهش میزان یادگیری و به وجود آمدن ناراحتی‌های جسمانی.
در طراحی صندلی تحریر و آموزشی نکات زیادی را می‌بایست رعایت کرد.
حتما صندلی ساخته شده در خارج از کشور، صندلی استاندارد و قابل قبول برای مصرف داخلی نمی‌باشد. زیرا آن صندلی برای مردم آن کشور سازنده طراحی شده است.
طراحی صندلی تحریر برای پسران و دختران باید متفاوت باشد. چون ترکیب استخوان‌بندی و ظاهر آنها با هم متفاوت است.
فرآوری: مریم سجادپور
بخش سلامت تبیان
منابع :
سیمرغ
پزشکان ایران
ویوان نیوز
ویژه‌نامه تندرستی همشهری
نظر بدهید